Ολοκληρώθηκε και δημοσιεύτηκε η Επιστημονική Εργασία ¨Από την Κιμωλία Γη στην Κίμωλο¨, του αρχαιολόγου-μεταδιδακτορικού ερευνητή του ΕΚΠΑ Carmelo Di Nicuolo

 

Το Πρόγραμμα Αρχαιολογικής Έρευνας ¨Κιμωλία Γη¨, που υποστηρίζεται από το Αφεντάκειο Κληροδότημα, όπως είναι ήδη γνωστό, θα συνεχιστεί στο νησί της Κιμώλου από το τέλος Αυγούστου έως το τέλος Σεπτεμβρίου 2017, από ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Ιταλό αρχαιολόγο-μεταδιδακτορικό ερευνητή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) Carmelo Di Nicuolo, υπό την επιστημονική επίβλεψη και υποστήριξη της αρμόδιας για την Κίμωλο Προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Πέγκυς Πάντου.

 

Ζητήσαμε από τον κ. Di Nicuolo μια σύντομη ενημέρωση σχετικά με το αντικείμενο και το στάδιο των ερευνών. Μας απάντησε με το ακόλουθο κείμενο, το οποίο ουσιαστικά αποτελεί περίληψη της Επιστημονικής του Εργασίας για την ¨Κιμωλία Γη¨, που συνέταξε με τη βοήθεια των συναδέλφων του που αποτελούν την ερευνητική ομάδα και μόλις δημοσιεύτηκε στο Annuario 2016 της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών. Όποιος ενδιαφέρεται, μπορεί να βρει τη μελέτη στην πλήρη της μορφή, στην ιταλική γλώσσα, εδώ.

 

«ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΙΜΩΛΙΑ ΓΗ ΣΤΗΝ ΚΙΜΩΛΟ.

ΤΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ¨ΚΙΜΩΛΙΑ ΓΗ¨  .

Κύριοι σκοποί του Ερευνητικού Προγράμματος ¨Κιμωλία Γη¨, το οποίο τελεί υπό την επιστημονική αιγίδα του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών υπό την επίβλεψη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων, είναι η χαρτογράφηση, η γεωαναφορά και η αποτύπωση με μέσα υψηλής τεχνολογίας όλων των αρχαιολογικών καταλοίπων στην περιοχή της αρχαίας πόλης των Κιμωλίων στο ΝΔ τμήμα του νησιού. Η πόλη αυτή πρωταγωνίστησε, τουλάχιστον από τα τέλη της αρχαϊκής περιόδου και μετά, στην εξόρυξη και στο εμπόριο της λεγόμενης κιμωλίας γης, η οποία εξαγόταν και χρησιμοποιείτο ευρέως στην παραγωγή προϊόντων σαπωνοποιΐας, προορισμένων για οικιακή χρήση, αλλά και για τα βαλανεία (δημόσια λουτρά) της αρχαίας Αθήνας.

Παρόλη την προφανή απουσία αναφορών στις φιλολογικές μαρτυρίες για την πόλη των Κιμωλίων, οι επιγραφικές μαρτυρίες και η αρχαιολογική τεκμηρίωση που διαθέτουμε συνεισφέρουν στην παραδοχή της ύπαρξης μια πόλης που θα ήταν διαφορετικά χαμένη στη λήθη. Τα στοιχεία που εξάγονται από τις σωστικές ανασκαφές που διεξήχθησαν από την τοπική Αρχαιολογική Υπηρεσία επιτρέπουν την επιβεβαίωση της ύπαρξης, χωρίς φανερές λύσεις συνέχειας, ενός αστικού κέντρου αξιόλογων διαστάσεων που δραστηριοποιείται τουλάχιστον στη βαθιά λεκάνη των όρμων, όπου έχουν έρθει στην επιφάνεια ταφικά σύνολα, τα οποία σχετίζονται με τους διάφορους τομείς των νεκροπόλεων που βρέθηκαν κατά μήκος της σημερινής ακτογραμμής και που μας επιτρέπουν να το παρακολουθήσουμε για μια μακρά περίοδο, από τα τέλη του 8ου αιώνα π.Χ. έως και την Πρωτοβυζαντινή Περίοδο.

Στο πλαίσιο της πρώτης αποστολής αποτύπωσης, τον Ιούλιο του 2016, προχωρήσαμε στην πραγματοποίηση ενός δικτύου τοπογραφικής πλαισίωσης του συνόλου του γεωφυσικού ανάγλυφου των λόφων, πάνω στους οποίους βρίσκονται οι νεκροπόλεις.

Κατά την διάρκεια των εργασιών συνεχίσαμε με την αποτύπωση και με την παραγωγή ανάλογης γραφικής τεκμηρίωσης του συνόλου των αρχαίων ταφών που είναι ακόμη καλά ορατές στην επιφάνεια του ακρωτηρίου Κοφτού (πιθανό βόρειο τμήμα της αρχαίας πόλης) και κατά μήκος του τμήματος της ακτής, που συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στις θέσεις Ελληνικά και Λίμνη. Δόθηκε ιδιαίτερη προσοχή στην αποτύπωση και την κατασκευή τρισδιάστατων μοντέλων κάποιων μνημειακών θαλαμοειδών τάφων, που ήταν πιθανά σε χρήση κατά την Ύστερη Ελληνιστική Περίοδο έως την Ύστερη Ρωμαϊκή, οι οποίοι ήταν από παλιά ορατοί και κατά μεγάλο μέρος, συλημένοι από την αρχαιότητα.

Ένας από τους λόγους για τους οποίους αποφασίσαμε να δώσουμε προτεραιότητα στην αποτύπωση διαφόρων γνωστών τομέων των νεκροπόλεων της Κιμώλου, εκτός ενδιαφερόντων επιστημονικού χαρακτήρα, ήταν η επιτακτική ανάγκη καταγραφής και γεωναφοράς των αρχαιολογικών καταλοίπων που είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένα σε έντονα διαβρωτικά φαινόμενα, τα οποία επιβαρύνονται από την αδυσώπητη άνοδο του μέσου όρου της στάθμης της θάλασσας, με αποτέλεσμα να τίθεται σε σοβαρό κίνδυνο η κατάσταση των χώρων. Με το Ερευνητικό Πρόγραμμα ¨Κιμωλία Γη¨, που το ΕΚΠΑ πρόσφατα αποδέχθηκε ως αντικείμενο μεταδιδακτορικής έρευνας του υπογράφοντος, προτείνουμε να δώσουμε μια μεγαλύτερη “ανάσα” στις επιφανειακές έρευνες, με σκοπό την παραγωγή μιας ομοιογενούς εικόνας των γνώσεών μας σχετικά με την πόλη, την ιστορική τοπογραφία και τις μεταλλευτικές πηγές της Κιμώλου.

Με την αποστολή που ετοιμάζεται για το καλοκαίρι του 2017 το Πρόγραμμα ¨Κιμωλία Γη¨ θα μεταβεί στο νησάκι του Αγ. Ανδρέα, κατά την αρχαιότητα ενωμένο με την απέναντι ακτή, από την οποία σήμερα απέχει 300 μ. περίπου. Το νησάκι, γνωστό επίσης ως ¨Δασκαλειό¨, θα ενσωματωθεί στο δίκτυο γεωναφοράς και για πρώτη φορά θα πραγματοποιηθούν μια λεπτομερής καταγραφή και μια υψηλής ανάλυσης αποτύπωση όλων των μνημειακών αρχαιολογικών καταλοίπων που υψώνoνται εκεί.»